Εάν η επιχείρηση αποφασίσει να κλείσει οικειοθελώς ή εξακολουθεί να λειτουργεί σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, μπορεί να δώσει στο προσωπικό της άδειες άνευ αποδοχών ή να αναστείλει τις συμβάσεις του;

  • Πρώτον, στην εργατική νομοθεσία δεν υπάρχουν διατάξεις για την άδεια άνευ αποδοχών. Για το θέμα αυτό απαιτείται συνεννόηση μεταξύ εργαζόμενου και εργοδότη.
  • Δεύτερον, για την αναστολή των συμβάσεων, θα πρέπει πρώτα η επιχείρηση να έχει προσδιοριστεί ως πληττόμενη από την εξάπλωση του κορωνοϊού, βάσει ΚΑΔ κύριας δραστηριότητας (ΥΑ Α1053/20-3-2020, όπως κάθε φορά ισχύει και συμπληρώνεται, ΦΕΚ 949Β).

Η συγκεκριμένη επιχείρηση μπορεί να αναστείλει τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου του προσωπικού της, προκειμένου να προσαρμοστούν οι λειτουργικές ανάγκες της στο δυσμενές περιβάλλον (άρθρο 11 παρ. 2 ΠΝΠ 20-3-2020, ΦΕΚ 68Α).

Η αναστολή των συμβάσεων στην αρχή προβλεπόταν ότι θα διαρκέσει ένα μήνα, πλην όμως, με την ΥΑ 12998/232/23-3-2020 (ΦΕΚ 1078Β), η διάρκεια της αναστολής αυτής ορίστηκε σε 45 ημερολογιακές ημέρες (Κεφ. Α2 άρθρο 1 παρ. 1). Η αναστολή ισχύει τόσο για τις αορίστου όσο και για τις ορισμένου χρόνου συμβάσεις.

Όσοι κάνουν χρήση αυτής της δυνατότητας, όχι μόνο απαγορεύεται να προχωρήσουν σε απολύσεις, αλλά επιπλέον υποχρεούνται να διατηρήσουν όλες τις θέσεις εργασίας και στο μέλλον, για ίσο χρονικό διάστημα με αυτό της αναστολής.

Μετά την επιβολή της αναστολής, ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να υποβάλλει τις ΑΠΔ των εργαζομένων που ανέστειλε τις συμβάσεις τους.  Επίσης, υποβάλλει στο π.σ. ΕΡΓΑΝΗ υπεύθυνη δήλωση, με την οποία δηλώνει τους εργαζόμενους που τελούν εν αναστολή.  Στην ίδια υπεύθυνη δήλωση υποχρεούται επίσης να δηλώσει και όλους τους εργαζόμενους που λύθηκε η σύμβασή τους από 1ης έως 20 Μαρτίου 2020, είτε με απόλυση, είτε με οικειοθελή αποχώρηση.  Την υπεύθυνη δήλωση μαζί με τον αριθμό πρωτοκόλλου καταχώρισής της στο π.σ. ΕΡΓΑΝΗ γνωστοποιεί αυθημερόν στον εργαζόμενο που αυτή αφορά.

Εάν αμελήσει να υποβάλλει την δήλωση, τότε ο εργοδότης αποκλείεται από τα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο.

Η ανάκληση της αναστολής επιτρέπεται μόνο για έκτακτες, κατεπείγουσες, μη αναβαλλόμενες και ανελαστικές ανάγκες στις εξής περιπτώσεις:

α. Σε περίπτωση επίταξης επιχειρήσεων από δημόσια αρχή για κάλυψη εκτάκτων, κατεπειγουσών, μη αναβαλλόμενων και ανελαστικών αναγκών για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Στην περίπτωση αυτή, ο χρόνος που οι εργαζόμενοι θα απασχοληθούν προς κάλυψη αυτής της ανάγκης είναι χρόνος εργασίας και αμείβεται εξ ολοκλήρου από τους εργοδότες.

β. Στις λοιπές περιπτώσεις που ισχύουν τα ίδια χαρακτηριστικά, δηλαδή έκτακτες, κατεπείγουσες, μη αναβαλλόμενες ή ανελαστικές ανάγκες, οι εργοδότες μπορούν να ανακαλούν εργαζόμενους σε αναστολή και αντίστοιχα ο χρόνος που οι εργαζόμενοι θα απασχοληθούν προς κάλυψη αυτής της ανάγκης είναι χρόνος εργασίας και αμείβεται εξ ολοκλήρου από τους εργοδότες.

Οι εργοδότες που προχωρούν σε αυτό το μέτρο, έχουν την υποχρέωση να δηλώσουν και να αιτιολογήσουν την ανάκληση της αναστολής των συμβάσεων εργασίας, καθώς και το χρονικό διάστημα της ανάκλησης, σε ειδικό έντυπο στο π.σ. ΕΡΓΑΝΗ πριν την έναρξη παροχής της έκτακτης εργασίας (Εγκύκλιος Υπουργείου Εργασίας οικ.14676/253/7-4-2020).

Σημαντική Σημείωση: Οι εργοδότες που αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους των εργαζομένων του, σύμφωνα με τα εδώ αναφερόμενα, μπορούν, για τους υπόλοιπους εργαζόμενους να κάνουν χρήση των διατάξεων των άρθρων 9 και 10  της ΠΝΠ 20-3-2020 (ΦΕΚ 68Α) για την επιβολή της «ειδικής» εκ περιτροπής εργασίας (Κεφ. Α2, άρθρο 1, παρ. 3 ΥΑ 12998/232/23-3-2020, ΦΕΚ 1078Β).